ថ្ងៃទី០៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៧ | សេចក្តីថ្លែងការណ៍ដល់សារពត៌មាន
(Read in English)
របាយការណ៍ថ្មីមួយបង្ហាញអំពីផលប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរលើសហគមន៍នៅខេត្តព្រះវិហារ បណ្តាលមកពីការរំលោភដីធ្លី។ របាយការណ៍នេះទំលាយរបៀបដែលក្រុមហ៊ុនចិន ក្រោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានទាក់ទាញដើម្បីធ្វើការវិនិយោគលើវិស័យកសិឧស្សាហកម្មនៅក្នុងប្រទេស បានរំលោភលើសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់បណ្តាសហគមន៍ ថែមទាំងបំផ្លាញជីវភាពរបស់ពួកគាត់ និង បំផ្លាញបរិស្ថាន ក្នុងរយៈពេល ០៦ ឆ្នាំកន្លងមក។
របាយការណ៍នេះគឺជាលទ្ធផលនៃការសហការគ្នារវាងបណ្តាញសហគមន៍ដើម្បីសកម្មភាព ហៅ ស៊ីអិនអេ អង្គការពន្លកខ្មែរ អង្គការGRAIN រឺ គ្រេន សមាគមយុវជនជាតិដើមភាគតិចកម្ពុជា ហៅ ស៊ីយ៉ា និង សម្ព័ន្ធភាពជនជាតិដើមភាគតិចអាស៊ី ហៅ អេអាយភីភី ។
ប្រជាពលរដ្ឋរាប់ម៊ឺននាក់បានរងផលប៉ះពាល់ពីការរំលាភដីធ្លីនៅខេត្តព្រះវិហារ ដែលកើតឡើងតាំងពីឆ្នាំ ២០១១ ដែលក្នុងនោះក្រុមហ៊ុនចំនួន ៥ របស់ចិនត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រគល់សម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចដែលគ្របដណ្តប់លើផ្ទៃដីជាង ៤០,០០០ ហិកតា។ វាច្បាស់លាស់ណាស់ថា ក្រុមហ៊ុនទាំង ៥ នោះ ដែលគេជឿថាជាបុត្រសម្ព័ន្ធរបស់ក្រុមហ៊ុនចិនមួយ ឈ្មោះហេងហ្វ៊ូ ក្នុងភាពជាដៃគូជាមួយក្រមហ៊ុនចិនមួយទៀត ឈ្មោះហួដា ជាក្រុមហ៊ុនរបស់រដ្ឋ មានឈ្មោះថា ហេងហ្វ៊ូ ត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីជៀសច្បាប់កម្ពុជាដែលកំណត់ទំហំអតិបរមា សម្រាប់ស្ថាប័នតែមួយត្រឹមតែ ១០,០០០ ហិកតាប៉ុណ្ណោះ.
សម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចគឺជាផ្នែកមួយនៃកិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ធ្វើអោយតំបន់កសិកម្មជាលក្ខណៈគ្រួសារបានកែប្រែជាតំបន់កសិឧស្សាហកម្ម។ រដ្ឋាភិបាលសន្យាថា ការកែប្រែនោះនឹងនាំមកនៅការអភិវឌ្ឍន៍ និង ផលចំណេញដ៏កើនឡើងពីវិស័យកសិកម្ម។ ជាក់ស្តែង ការផ្លាស់ប្តូរនោះបានប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់សហគមន៍មូលដ្ឋាន និង បរិស្ថាន ដោយមិនទាន់ឃើញផ្តល់ផលប្រយោជន៍អ្វីត្រឡប់មកវិញសម្រាប់សហគមន៍នៅតំបន់ដីសម្បទាន ជាពិសេសក្នុងករណីដីសម្បទានដំណាំស្ករអំពៅនៅខេត្តព្រះវិហារ។ ជាថ្នូរសម្រាប់ការបំផ្លាញជីវភាព និង វប្បធម៌របស់ប្រជាពលរដ្ឋ ក្រុមហ៊ុនបានផលិតស្ករសដើម្បីនាំចេញទៅក្រៅប្រទេស មិនបានចូលរួមចំណែកផលិតស្បៀងសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋខេត្តព្រះវិហារ រឺប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេសនោះឡើយ។
លោកស្រី កាទីនី សាម៉ុន មកពីអង្គការគ្រេនបាននិយាយថា “ តាំងពីពេលដំបូង សម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចបានសម្រួលការផ្ទេរផ្ទៃដីជាង ២,១ លានហិកតាពីកសិករជាលក្ខណៈគ្រួសារ និង ជនជាតិដើមភាគតិច ទៅក្រុមហ៊ុនធំៗ និង វិស័យកសិឧស្សាហកម្ម។ ការអះអាងថាដីសម្បទានធំៗធ្វើអោយផលិតភាព និង ប្រសិទ្ធិភាពមានការកើនឡើង គឺមិនពិតទ។ ការពិត កសិករជាលក្ខណៈគ្រួសារជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់ស្បៀងក្នងប្រទេសនានាដូចកម្ពុជា។ ”
ដោយសារសម្បទានស្ករអំពៅនៅខេត្តព្រះវិហារ ប្រជាពលរដ្ឋបានបាត់បង់ជីវភាពរបស់ខ្លួន និង លទ្ធភាពផលិតស្បៀង ដោយសារក្រុមហ៊ុនទាំង ៥ នេះបានយកដីស្រែចំការ ព្រៃឈើ តំបន់វាល និង អូរ កែប្រែទៅជាចំការអំពៅ។ កាកសំណល់ និងជាតិគីមីហូរចូលក្នុងអូរដែលសហគមន៍ពឹងពាក់សំរាប់ចិញ្ចឹមជីវិត។ ដោយដីសម្បទាននេះបានហ៊ុំព័ទ្ធឃឿនប្រាសាទបូរាណយ៉ាងតិច ១៩ កន្លែង ប្រទេសកម្ពុជាក៏បានបាត់បង់មួយផ្នែកនៃមរតកវប្បធម៌របស់ខ្លួន។
លោក អាង ជាតិឡោម នាយកប្រតិបត្តិរបស់អង្គការពន្លកខ្មែរ បាននិយាយថា ផ្ទុយពីជុំរុញការអភិវឌ្ឍន៍ សម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចបានប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរបស់សហគមន៍មូលដ្ឋាន និងជនជាតិដើមភាគតិច។សម្បទានទាំងនោះបានបំផ្លាញជីវចំរុះ និងប្រព័ន្ធអេកូឡូហ្ស៊ីធម្មជាតិ ប៉ះពាល់ដល់វប្បធម៌ដ៏មានតំលៃ និងដល់រមណីយកម្មរវាងសហគមន៍មូលដ្ឋាននិងជនជាតិដើមភាគតិច។ ខ្ញុំអាចឃើញយ៉ាងច្បាស់លាស់ថា ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយនិរន្តរភាពដែលគេថាសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចនឹងនាំមក គ្រាន់តែជាពាក្យដែលនិយាយតែប៉ុណ្ណឹង។
ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ សហគមន៍នៅខេត្តព្រះវិហារដែលរងផលប៉ះពាល់ពីក្រុមហ៊ុនស្ករអំពៅបានធ្វើការតតាំងយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការបំផ្លាញជីវភាព និង វប្បធម៌របស់គាត់ ហើយបានទំលាយការពិតអំពីការចាប់រំលោភដីធ្លី គឺប្រកបដោយហិង្សា ការបំផ្លិចបំផ្លាញ និងការរល្មើសច្បាប់។ តាំងពីក្រុមហ៊ុនបានចូលមកពេលដំបូង ពួកគាត់បានទាមទារអោយមានការលប់សម្បទាន និងប្រគល់ដីត្រឡប់មកអោយសហគមន៍វិញ។ រហូតដល់សព្វថ្ងៃ ពួកគាត់អាចបន្ថយល្បឿន តែមិនអាចបញ្ឈប់ការរំលោភពីក្រុមហ៊ុនស្ករអំពៅ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ពួកគាត់មិនទាន់បានបោះបង់ការទាមទារនៅឡើយ។
លោក ង៉ាច សាមីន ប្រធានសមាគមយុវជនជនជាតិដើមភាគតិច បាននិយាយថា សម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទាំងនេះ រំលោភលើក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ជាតិ ដែលលើកស្ទួយ និងការពារសិទ្ធរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចលើការចិញ្ចឹមជីវិត វប្បធម៌ ដីធ្លី ដែនដី និងធនធានធម្មជាតិរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច។ យើងខ្ញុំទាមទារយ៉ាងមឺងម៉ាត់ អោយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ប្រគល់ដីនោះត្រលប់ទៅសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចជាបន្ទាន់ និងទាមទារអោយរដ្ឋាភិបាលនៃសាធារណេះរដ្ឋប្រជាមានិតចិនយកចិត្តទុកដាក់ជាបន្ទាន់លើការ រំលោភសេចក្តីណែនាំរបស់រដ្ឋាភិបាលចិនស្តីពីការការពារបរិស្ថានក្នុងការវិនិយោគ និងសហប្រតិបត្តិការក្រៅប្រទេសដោយក្រុមហ៊ុនចិនតាមរយៈសម្បទានស្ករអំពៅ ។
លោក ហ៉្គាម អេ ស៊ីមរេ ជាអគ្គលេខាធិការរបស់សម្ព័ន្ធភាពជនជាតិដើមភាគតិចអាស៊ី បាននិយាយថា នៅពេលនេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាត្រូវដោះស្រាយដល់ការទាមទាររបស់សហគមន៍ រួមទាំងការទាមទាររបស់ពួកគាត់ពាក់ព័ន្ធនឹងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីសិទ្ធិរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច។ រដ្ឋាភិបាលចិន ក្រុមហ៊ុន និងអ្នកវិនិយោគលើក្រុមហ៊ុនទាំងនោះ ក៏ត្រូវអនុវត្តវិធានដើម្បីការពារសិទ្ទ្ធិ និងដោះស្រាយដល់សហគមន៍ ដោយសារសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចនេះប៉ះពាល់លើកាតព្វកិច្ចរបស់ភាគីទាំងអស់នេះ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស ដូចបានចែងក្នុងគោលការណ៍ណែនាំរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីពាណិជកម្ម និងសិទ្ធិមនុស្ស។
របាយការណ៍ទាំងមូលអាចដោនឡូដពី ៖ ទីនេះ។
អ្នកទំនាក់ទំនងសម្រាប់សារពត៌មាន ៖
- ពន្លកខ្មែរ ៖ លោកអាង ជាតិឡោម cheatloma@ponlorkkhmer.org និង លោក ប៉ឹក សោភ័ណsophorn@ponlorkkhmer.org
- GRAIN ៖ Kartini Samon kartini@grain.org
- សមាគមយុវជនជនជាតិដើមភាគតិចកម្ពុជា(ស៊ីយ៉ា)៖លោកង៉ាច សាមីន ngsamin@gmail.com
Asia Indigenous Peoples Pact (AIPP): Prabindra Shakya prabin@aippnet.org
[embeddoc url=”https://ponlokkhmer.org/pkh/wp-content/uploads/2017/06/Khmer-Version-last-final-release.pdf” width=”650px” height=”600px” download=”all”]